26فوریه 2023 - الگوهای غذایی مناسب و مصرف مواد مغذی دو عامل مهم برای مدیریت دیابت نوع 2 (T2DM) هستند. این دو عامل با کاهش HbA1c و بهبود نوسانات قند خون پس از غذا، به طور قابل توجهی عوارض و مرگ و میر مرتبط با دیابت را کاهش می دهند.

چندین مطالعه اثربخشی رژیم‌های کم کربوهیدرات یا کالری محدود را در کنترلT2DM مستند کرده‌اند. در یک مطالعه ی جدیداً منتشر شده در ژورنال آمریکایی Medicine Open، دانشمندان مطالعات مرتبط با استراتژی‌های رفتاری مؤثری که از خودمراقبتی بیماران دیابتی حمایت می‌کنند، را مرور کردند. هدف اصلی این بررسی ارائه دستورالعمل‌های غذایی مبتنی بر شواهد به پزشکان است که می‌تواند به بیمارانی که به دنبال مدیریت دیابت خود هستند، توصیه شود.

مدیریت دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 را می توان با بهبود نتایج گلایسمی به طور موثری مدیریت کرد. یک قند خون کنترل شده نه تنها میزان مرگ و میر مرتبط با دیابت 2 را بهبود می بخشد، بلکه هزینه اجتماعی عوارض آن را نیز کاهش می دهد.

رعایت دقیق توصیه‌ های تغذیه ‌ای که در زمینه اختلال عملکرد سلول‌های بتا در پانکراس و مقاومت به انسولین طراحی شده ‌اند، می ‌تواند به طور مثبتی شاخص گلایسمی فرد را کنترل کند.

در مورد مقاومت به انسولین، سلول ها ظرفیت کمتری برای استفاده از انسولین نشان می دهند که منجر به افزایش سطح قند خون می شود. هنگامی که سلول ها قادر به مهار تولید گلوکز کبدی نباشند، سطح گلوکز خون نیز افزایش می یابد.

در طول مقاومت به انسولین، انسولین بیشتری برای حفظ سطح قند خون مورد نیاز است که باعث افزایش تولید انسولین توسط سلول‌های بتا در پانکراس می ‌شود. به تدریج، هایپرگلایسمی زمانی رخ می دهد که افزایش تولید انسولین نتواند سطح قند خون را به سطح طبیعی باز گرداند. یک فرد مبتلا به دیابت نوع 2 اغلب بین 70 تا 80 درصد عملکرد سلول های بتای پانکراس خود را از دست می دهد.

مداخلات مبتنی بر تغذیه برای مدیریت دیابت نوع 2

دو عنصر کلیدی مرتبط با مدیریت دیابت نوع 2 عبارتند از: مصرف مواد مغذی مناسب و فعالیت بدنی. کاهش وزن و یا حفظ تعادل مصرف درشت مغذی ها باعث کاهش میزان قند خون می شود.

غذاهایی با شاخص گلایسمی یا بار گلایسمی بیشتر به راحتی و با سرعت هضم می شوند و سطح گلوکز خون و متعاقب آن نیاز به انسولین را افزایش می دهند. بنابراین، رژیم های غذایی با شاخص گلایسمی پایین، باعث کاهش سطحHbA1c در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می شوند.

از نظر تأثیر تغذیه‌ای، یکی از اجزای اصلی که سطح قند خون پس از غذا را افزایش می‌دهد کربوهیدرات‌ها هستند. کربوهیدرات ها هضم و به گلوکز تجزیه می شوند. بنابراین کاهش مصرف کربوهیدرات باعث کاهش سطح گلوکز خون می شود.

در یک رژیم کم کربوهیدرات، کمتر از 35 درصد از کل کالری دریافتی روزانه باید از کربوهیدرات ها تامین شود. در حال حاضر، یک رژیم کم کربوهیدرات جایگزین رژیم کم چرب برای مدیریتT2DM شده است. تحقیقات نشان داده است که رژیم های بسیار کم کربوهیدرات می توانند منجر به کاهش هموگلوبینA1c و کاهش وزن تا شش ماه، اما نه بیشتر از 12 ماه شوند.

مصرف مقادیر زیادی پروتئین، پاسخ انسولین را بهبود می بخشد و بر میزان قند خون بعد از غذا تأثیر می گذارد. مداخلات متمرکز بر تغذیه بر اساس زمان‌بندی وعده‌های غذایی، الگوهای غذا خوردن، انتخاب‌های غذایی و ترکیب مواد مغذی می‌تواند کنترل کلی گلایسمی را بهبود بخشد.

فعالیت بدنی، مقاومت بافت‌ها به انسولین را کاهش می‌دهد و پاسخ‌دهی به انسولین را بهبود می‌بخشد که متعاقباً تقاضا برای انسولین از سلول‌های بتای پانکراس را کاهش می‌دهد و با کنترل طولانی مدت دیابت نوع 2، خطر عوارض و مرگ زودرس را کاهش می دهد.

مشاهده شده است که پایبندی به رژیم‌های کم کربوهیدرات با گذشت زمان کاهش می‌یابد، و این موضوع تجزیه و تحلیل را محدود به ارزیابی تأثیر کوتاه‌مدت این مداخله می‌کند. متخصصان تغذیهمی توانند از بیماران برای طراحی وعده های غذایی با تأثیر شاخص گلایسمی پایین حمایت کنند.

الگوهای تغذیه ای و مدیریت دیابت نوع 2

برخی از الگوهای غذایی، به ویژه الگوی غذایی مدیترانه ای، با مدیریت دیابت نوع 2 ارتباط مثبتی دارند. رژیم مدیترانه ای یک الگوی غذایی عمدتاً گیاهی است که شامل افزایش مصرف حبوبات، میوه ها، غلات کامل، سبزیجات، روغن زیتون، ادویه جات، آجیل، ماهی، پنیر، ماست و مصرف متوسط شراب قرمز است. در این الگوی غذایی مصرف کمتر گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و غلات تصفیه شده توصیه می شود.

رژیم غذایی مدیترانه ای سرشار از فیبر است که باعث کاهش میزان قند خون پس از صرف غذا می شود. علاوه بر این، مصرف بیشتر مواد شیمیایی گیاهی، به ویژه پلی فنول ها و مواد مغذی آنتی اکسیدانی، خواص ضد التهابی را نشان می دهند که سبب کنترل بهتر قند خون می شوند.

چندین مطالعه نشان داده اند که الگوهای غذایی مدیترانه ای سطح HbA1c را کاهش می دهند، نیاز به داروهای دیابت را به تاخیر می اندازند، مقاومت به انسولین را کاهش می دهند و به کاهش وزن در طول زمان کمک می کنند.

الگوهای غذایی وگان، نیز با بهبود قند خون همراه هستند. این الگوی غذایی، باعث کاهش سطح HbA1c در حدود 0.4٪ و بهبود سطح چربی خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2می شود. الگوهای غذایی گیاهخواری دارای فیبر بالا و چربی اشباع کم هستند که نه تنها شاخص گلایسمی را کاهش می دهند بلکه سطح کلسترولLDL را نیز کاهش می دهند.

میکروبیوم روده، همچنین متابولیسم میزبان را کنترل می کند. به عنوان مثال، افزایش سموم تولید شده توسط باکتریهای رودهو کاهش تولید اسیدهای چرب باکتریایی با زنجیره کوتاه، باعث اختلالات متابولیکی در دیابت نوع 2 می شود.

رژیم غذایی غنی از فیبر و پروتئین حیوانی کمتر، تنوع میکروبی روده را به نفع باکتریهای مفید بهبود می بخشد. در حالی که مصرف بیشتر پروتئین و چربی، تنوع باکتریهایی را در روده افزایش می‌دهد، که به مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 دامن می زنند.

پری بیوتیک ها و پروبیوتیک ها از ترکیب میکروبی و تنوع سالم روده حمایت می کنند و در نهایت با کاهش نفوذپذیری و التهاب روده، حساسیت به انسولین را بهبود می بخشند.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20230201/How-eating-patterns-and-nutritional-intake-affects-the-management-of-type-2-diabetes.aspx